Từ một vụ án chấn động gần đây - Lời cảnh tỉnh về sức khỏe tinh thần và giá trị sống trong thời đại Internet

Cao Thị Hòa - PCT HĐ

Những ngày vừa qua, dư luận cả nước đặc biệt quan tâm đến một vụ án nghiêm trọng được cơ quan chức năng khởi tố và đang tiếp tục điều tra. Thông tin chính thống cho thấy đây là hành vi gây hậu quả rất lớn, tạo ra sự bàng hoàng không chỉ bởi mức độ tàn nhẫn, mà còn bởi những điều bất thường ẩn phía sau.

Vụ việc gợi ra nhiều suy ngẫm: những lệch chuẩn về nhận thức, cảm xúc và giá trị sống – nếu không được nhìn thấy và hỗ trợ từ sớm – có thể tích tụ và dẫn con người đến những lựa chọn nguy hiểm mà họ không lường hết hậu quả.

Khi sức khỏe tinh thần bị bỏ quên, con người dễ đánh mất định hướng

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng hành vi cực đoan hiếm khi xuất hiện đột ngột. Nó thường bắt đầu từ những rạn nứt âm thầm trong tâm lý: mất kết nối với giá trị sống, suy nghĩ lệch lạc kéo dài, sự cô đơn và thiếu một điểm tựa tinh thần.

Có những lúc con người nhìn sai lệch về sự sống và cái chết, về đau đớn và tổn thương.Có những mối quan hệ không lành mạnh khiến niềm tin bị bóp méo. Có những thời điểm một cá nhân không đủ tỉnh táo để phân biệt đúng – sai.

Điều đáng lo hơn cả là: khi những lệch chuẩn ấy trở nên quen thuộc, chính người trong cuộc cũng không còn nhận ra mình đang đi lệch hướng.

Internet - nơi các lệch chuẩn dễ gặp nhau hơn

Trong đời sống thực, những người có bất ổn về nhận thức hoặc cảm xúc rất khó gặp nhau. Nhưng Internet đã thay đổi điều đó.

Không gian ảo tạo ra sự gần gũi chưa từng có giữa những người xa lạ. Ẩn danh khiến ranh giới bị nới lỏng. Các nhóm kín và nội dung cực đoan khiến nguy cơ tăng cao.

Chỉ cần vài cú nhấp chuột, một người có thể tiếp cận thông tin độc hại, bị lôi kéo vào những tương tác nguy hiểm hoặc tìm thấy những quan điểm lệch chuẩn khiến mình tin rằng điều sai lệch là “bình thường”.

Thêm vào đó, việc tò mò tìm kiếm các tài liệu, video độc hại không chỉ để lại ám ảnh tâm lý mà còn đẩy người dùng vào rủi ro pháp lý, lừa đảo và mất an toàn thông tin – điều đã được cơ quan chức năng cảnh báo nghiêm ngặt.

Giáo dục - lá chắn quan trọng hơn mọi biện pháp xử lý hậu quả

Luật pháp sẽ xử lý hành vi sai trái, nhưng để phòng ngừa những bi kịch tương tự, gia đình – nhà trường – xã hội phải đi trước một bước.

Gia đình

Lắng nghe, quan sát những thay đổi của con trẻ. Không để các em lớn lên trong cô đơn hoặc chỉ có Internet làm bạn. Tạo không gian để con chia sẻ khi có điều bất ổn.

Nhà trường

Không chỉ dạy kiến thức, mà còn phải dạy cách sống an toàn trong thời đại số. Trang bị cho học sinh – sinh viên năng lực nhận diện rủi ro, phân biệt nội dung độc hại và kỹ năng xin hỗ trợ khi cần. Xây dựng môi trường học đường ấm áp, nơi mỗi em cảm thấy được quan tâm và thấu hiểu.

Người trẻ

Sự tò mò đôi khi trở thành cái bẫy. Một nội dung xem cho biết có thể gây ám ảnh rất lâu. Bản lĩnh không nằm ở việc dám xem mọi thứ, mà ở khả năng biết tránh xa điều có thể làm mình tổn thương.

Cộng đồng mạng

Ứng xử văn minh, không tiếp tay lan truyền nội dung độc hại. Không suy diễn, không giật gân, không thêu dệt thông tin chưa được kiểm chứng. Bảo vệ chính mình và cả những người dễ bị tổn thương.

Thông điệp gửi chúng ta

Trong môi trường giáo dục, mỗi giảng viên và cán bộ DNU đều có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sự an toàn tinh thần cho người học. Nhận ra những tín hiệu bất thường ở sinh viên. Chủ động đồng hành và hỗ trợ khi các em cần. Truyền cho sinh viên giá trị đúng đắn về sự sống, sự tử tế, sự cẩn trọng. Giúp các em hiểu rằng thế giới số vừa rộng lớn vừa đầy cám dỗ, và kỹ năng tự bảo vệ bản thân là điều không thể thiếu.

Bên cạnh đó, nhà trường có Trung tâm Tư vấn Sức khỏe Tinh thần – nơi sẵn sàng hỗ trợ sinh viên vượt qua khủng hoảng tâm lý. Rất mong thầy cô lan tỏa thông tin này đến sinh viên để các em biết tìm đến khi cần. Nếu thầy cô nhận thấy sinh viên có biểu hiện bất thường, xin âm thầm báo cho Trung tâm để cùng phối hợp hỗ trợ kịp thời.

Một câu nói đúng lúc, một sự quan tâm nhỏ, đôi khi có thể giúp một sinh viên bước qua giai đoạn khó khăn mà các em không thể tự vượt qua.

Lời kết

Vụ việc đau lòng vừa qua không chỉ là một câu chuyện pháp lý. Nó nhắc nhở rằng sức khỏe tinh thần con người mong manh hơn chúng ta nghĩ, và Internet có thể khuếch đại những điều tốt đẹp nhưng cũng dễ dàng góp phần làm lan rộng những điều sai lệch.

Đây là thời điểm để mỗi gia đình, mỗi nhà trường và mỗi người lớn nhắc nhau về trách nhiệm:

Bồi đắp giá trị sống, nâng cao sức đề kháng tinh thần và hướng dẫn người trẻ biết cách đứng vững trước sức ép của thời đại số.

Khi xã hội cùng vào cuộc, những nguy cơ tiềm ẩn sẽ được nhìn thấy sớm hơn – và nhiều bi kịch có thể được ngăn chặn từ khi chúng chưa kịp bắt đầu.