Hàng ngày qua báo đài hay mạng internet, chúng ta thường bắt gặp những bài báo với tiêu đề đầy giật gân liên quan đến lối sống của nhiều sinh viên thế hệ mới như việc nam sinh viên nghiện game, dùng thuốc, nữ sinh viên nạo phá thai, vv… Xoay quanh những câu chuyện đau lòng này, sẽ có nhiều phân tích về nguyên nhân, hay hệ quả, nhưng có một điều, chắc chắn, chúng ta cần bàn bạc ở đây, đó chính là việc SINH VIÊN THẾ HỆ GENZ CẦN SỐNG CÓ TRÁCH NHIỆM. Vậy sống cần có trách nhiệm là như thế nào
SỐNG CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI CHÍNH BẢN THÂN MÌNH
Cổ nhân có câu “Vạn sự trông chờ vào chính mình”, vậy nên, muốn trở thành một người có trách nhiệm, hãy sống có trách nhiệm với chính bản thân mình trước. Cụ thể, chúng ta cần biết chịu trách nhiệm về sức khoẻ, về lời nói, hành động, hành vi và việc làm của chính mình. Thức quá khuya để xem phim, chơi game, hay chát chít, thậm chí là để ôn bài cũng là một biểu hiện của việc sống thiếu trách nhiệm với bản thân, vì thế, hãy thiết lập một lịch trình sinh hoạt ăn, ngủ nghỉ hợp lý và khoa học để có một thể lực tốt.
Bên cạnh đó, chúng ta cần có trách nhiệm với lời nói của chính mình bởi một lời nói còn có sức công phá hơn cả vạn khẩu súng thần công. Hãy “uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, điều chắc chắn hãy nói, nói phải đúng sự thật, và nói những điều tích cực, tránh những lời nói vô tình làm tổn thương đến người khác hay khiến họ lo lắng, bất an. Nếu chúng ta không tự chịu trách nhiệm cho những lời mình nói, thích gì nói nấy thì những người xung quanh sẽ chẳng bao giờ xem trọng lời nói của chúng ta, đồng nghĩa với việc chúng ta không thể gây dựng được uy tín cho chính mình. Sống có trách nhiệm còn được thể hiện qua những hành động rất nhỏ trong đời sống, những thói quen hằng ngày mà chúng ta dần như quên đi vì nó quá quen thuộc. Ví dụ như việc đúng giờ, đúng hẹn cũng là sống có trách nhiệm. Đó là trách nhiệm với công việc của bản thân, trách nhiệm với uy tín của mình.
Đặc biệt, là sinh viên, chúng ta cần có trách nhiệm trong học tập. Kiến thức rất bao la, không gói gọn trong bài giảng của thầy, trong học tập nhiệm vụ của mỗi sinh viên mà phải chú tâm, biết nghiên cứu, tìm tòi, khám phá những cái mới, học phải đi đôi với hành, biết vận dụng kiến thức được học vào đời sống, để làm cuộc sống ý nghĩa hơn. Không học vẹt, học qua loa cho xong, vì đó chính là cách học không biết khơi sáng ngọn lửa tri thức mà dần dần sẽ giết chết tri thức. Cần tự chủ, tự giác trong học tập, phải biết tự điều chỉnh hành vi trong học tập, giữ cho tâm tính ngay thẳng thật thà là một điều tốt. Ví dụ như trong một bài kiểm tra, sinh viên chúng ta có hành vi gian lận, thì đó chính là vô trách nhiệm đối với bản thân.
SỐNG CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI NHỮNG NGƯỜI THÂN QUANH TA
Chúng ta có rất nhiều mối quan hệ, đó là quan hệ với ông bà, cha mẹ, anh chị em, họ hàng, thầy cô, bạn bè, hàng xóm. Mọi người đều nhìn chúng ta với biết bao niềm tin yêu và ước vọng. Tin ở sự vươn lên hàng giờ hàng ngày, ước vọng thành đạt. Tin nên dõi theo từng bước chân, ước vọng thành nhân. Chúng ta phải có trách nhiệm với những mối quan hệ đó, gìn giữ và bảo vệ. Đừng bao giờ tự tay phá bỏ những mối quan hệ tốt đẹp chỉ vì sự thiếu trách nhiệm của bản thân. Sống có trách nhiệm với những người thân yêu bằng cách luôn tôn trọng họ, biết ơn họ, luôn yêu thương, và làm những điều tốt nhất cho họ, không vì sự ích kỉ của bản thân mà không nghĩ đến những người xung quanh. Với mỗi hành động chúng ta làm, hãy tự hỏi, liệu việc này có làm tổn hại đến những người thân quanh ta hay bất kì ai ta gặp trong cuộc sống hay không? Nếu có, nhất định đừng bao giờ làm.
SỐNG CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI CỘNG ĐỒNG VÀ XÃ HỘI
“Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta, mà cần hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.” Đã bao giờ chúng ta tự hỏi trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng là gì chưa?
Đối với cộng đồng và xã hội, hãy là một người có trách nhiệm bằng cách sống tràn ngập trong sự biết ơn và khao khát muốn cho đi và cống hiến. Ví như trong bối cảnh dịch Covid bùng phát, chúng ta cần biết ơn chính phủ đã có những biện pháp kịp thời để Covid không lan rộng để chúng ta vẫn được an toàn, đổi lại, chúng ta có trách nhiệm thực hiện đúng chỉ thị của chính phủ để cùng chung tay đẩy lùi đại dịch.
Hơn nữa, hiện nay chúng ta đang đối mặt với rất nhiều cái vấn đề nhức nhối trong xã hội như ô nhiễm môi trường hay những vấn nạn thời đại 4.0. Sinh viên thế hệ GenZ là những người trưởng thành, hiểu biết, sống có trách nhiệm cần biết bảo vệ môi trường, không xả rác bừa bãi, tiết kiệm năng lượng như nước và điện, hạn chế sử dụng túi nilon dùng 1 lần, dùng bình nước cá nhân thay vì uống nước đóng chai v.v… Sống có trách nhiệm với cộng đồng và xã hội còn thể hiện ở sự văn minh khi sử dụng mạng xã hội, như sẵn sàng lan toả những thông điệp tích cực để bảo vệ cộng đồng, bảo vệ đất nước, sẵn sàng ấn nút “share” để chia sẻ với những hoàn cảnh khó khăn để họ được nhiều người giúp đỡ hơn. Tuyệt đối không vội vàng chia sẻ những bài biết có ý chống phá nhà nước.
Nói tóm lại, TRÁCH NHIỆM là hai từ song hành cùng mỗi con người chúng ta trong cuộc đời. Nếu không sống cùng trách nhiệm thì chúng ta và những người thân yêu sẽ không bao giờ có được hạnh phúc. Chúng ta kết nối với nhau, tồn tại và phát triển bằng những mối quan hệ và ràng buộc, đó chính là trách nhiệm. “Live each day as it comes!” (Sống trọn vẹn mỗi ngày) là một trong những câu châm ngôn hay và rất đúng đắn với mỗi chúng ta. Sống có trách nhiệm còn là sống trọn vẹn mỗi ngày, không lãng phí từng phút từng giây, sống sao cho ý nghĩa với mọi việc, mọi người mà ta có trách nhiệm. Chúc các bạn sinh viên thế hệ GenZ luôn tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết để trở thành người có trách nhiệm và thành công trong tương lai.
ThS. Nguyễn Thị Kim Oanh - Giảng viên khoa Ngôn ngữ Anh
